Od zarania dziejów ludzie przedstawiali siły kosmiczne działające w nich i poza nimi także jako zwierzęta — symbole, zwierzęta święte, zwierzęta misteryjne. Dlaczego jako zwierzęta, a nie jako rośliny czy ludzi? Ponieważ chodzi tu o kosmiczne źródła sił astralnych. A zjawiska astralne znajdują w zwierzęciu szczególnie dobry odpowiednik. Zwierzę, w odróżnieniu od rośliny, porusza się samo. Jest do tego zdolne, gdyż kosmiczne energie astralne działają w nim i poprzez nie jako podniety, popędy i bodźce. Jednocześnie jednak zwierzę nie jest wcale samostanowiącą, inteligentną istotą, jak człowiek. Brakuje mu jeszcze samoistnie porządkującego składnika mentalnego — zdolności myślenia. Dlatego też symbolizuje ono kosmiczne moce astralne, które posłuszne są wprawdzie boskim prawidłom kosmicznym, lecz w sobie tych kierujących potęg nie zawierają. I tak na przykład w wizji proroka Ezechiela cztery, „zwierzęta”, cztery wielkie zasadnicze esencje sił kosmosu otaczają tron Boga. Prowadzone są z tronu Boga.
Czysta wola
Zwierzęciem misteryjnym, na które można się natknąć już w Biblii, a później w wielu pismach średniowiecza aż po erę nowożytną, jest jednorożec. Między innymi występuje on w „Alchemicznych godach Chrystiana Różokrzyża”.
Którą z kosmicznych sił astralnych reprezentuje jednorożec? Odpowiedź znaleźć można przypominając sobie przypisywane mu cechy. Jest on niewiarygodnie dziki, nie do schwytania czy okiełznania, a więc charakteryzuje go sila i umiłowanie wolności. Nie sposób go też zmylić. Przemierza lasy postępując jedynie własnymi ścieżkami, i nie pozwała się sprowadzić ze swej drogi nikomu i niczemu, z jednym wyjątkiem, do którego powrócimy. Jego ostry, w przód wycelowany, pojedynczy róg wyraża dążenie do celu, ukierunkowanie na jeden punkt w przyszłości bądź w przestrzeni. Czyż wszystkie powyższe rysy nie cechują kosmicznej siły „Woli”? Potężnej, nieokiełznanej, nieomylnej zdolności człowieka lub zwierzęcia, by postępować za danym bodźcem i przez to osiągnąć dany cel? Jest to opisane w komentarzu Jana van Rijckenborgha do „Alchemicznych godów”. Wskazuje on tam jednorożca jako symbol aspektu Woli boskiego Ducha. Jednorożec symbolizuje przeto nie tylko wolę w ogólności, lecz czystą, niebiańską Wolę, co podkreśla także jego biała barwa — barwa niewinności.
W jednorożcu z jego cechami stworzył sobie człowiek wyobrażenie atrybutów boskiej Woli. W owym zwierzęciu misteryjnym uwidocznione zostają właściwości wielkiej kosmicznej mocy astralnej, która nie jest bezpośrednio postrzegalna. Objaśniając znaczenie symboliczne jednorożca nie musimy zaprzątać: sobie głowy problemami, którymi zajmowali się uczeni’ średniowiecza, a później naukowcy ery nowożytnej. Średniowieczni uczeni wierzyli, że na podstawie licznych ustępów z literatury oraz nadsyłanych z Dalekiego Wschodu dużych, prostych rogów mogą wnioskować, jakoby jednorożec istniał jako realne zwierzę w świecie widzialnym. Uczeni nowożytni dowodzili czegoś wręcz przeciwnego — że istnienie jednorożca jest niemożliwe i że jest on jedynie tworem wyimaginowanym. Prezentowane tu i ówdzie wielkie proste rogi były tylko kłami narwała, ryby z gatunku włócznika. Już w średniowieczu kilku Europejczyków odkrywszy na Wschodzi nosorożca mniemało, że odnaleźli w ten sposób pierwowzór jednorożca. Wielu było zawiedzionych, że to niezgrabne stworzenie w niczym nie przypomina, pełnego wdzięku, smukłego zwierzęcia które znamy z podań. Współcześni naukowcy uważali, że powód do wierzeń w jednorożca dały asyryjskie wyobrażenia byków. Asyryjczycy bowiem przedstawiali byki dokładnie z boku, przez co wyglądały one jak zwierzęta z jednym tylko rogiem.
Symbol wyższych wartości
Jednakowoż problem rzeczywistego istnienia jednorożca w świecie widzialnym nie jest wcale problemem wielkiej wagi. Istotna jest duchowa – realność tego zwierzęcia. Faktem jest, że istnieje siła astralna o wyżej wzmiankowanych własnościach. I siła ta została przez łudzi obleczona w suknię ze świata widzialnego. Jednorożec przedstawiany jest jako istota mieszana, pół-kozioł, pół-koń, w czym wyraża się znowu uparte dążenie do celu umiłowanie wolności, moc i szybkość boskiej Woli. Możemy też, jeśli o to chodzi, spokojnie odłożyć na bok: opracowania z dziedziny psychologii głębi, która także, się jednorożcem zajmowała. Z pewnością jest możliwe, że jednorożec pobudzał wyobrażenia seksualne i dawał wyraz energii seksualnej. Wola była wszak zawsze łączona z twórczą siłą człowieka. Określony symbol, jak np. jednorożec, może zostać odniesiony do każdej sfery ludzkiej.
Pozostaje tylko pytanie, które z tych sfer mają znaczenie decydujące. Jesteśmy zdania, że są to sfery .duchowe w człowieku i że to one jako pierwsze doprowadziły do powstania symbolu jednorożca. Wszelkie jego interpretacje z niższych poziomów mogą. wprawdzie mieć swoje uzasadnienie, jednak odwracają one tylko uwagę od podstawowego znaczenia symbolu i misji człowieka, na którą owo znaczenie wskazuje. Albowiem symbol jednorożca wyraża duchową misję człowieka i z legend, które wokół niego narosły; odczytać możną/duchowy rozwój prowadzący człowieka ku jego przeznaczeniu. Jak mówi legenda przeciętni ludzie nie mogą, tego zwierzęcia zobaczyć Nie przytrafia im się to. Zdarza się jednak czasem, że czyjś dom stojący u stóp pagórka zadygoce niczym podczas trzęsienia ziemi, gdy jednorożec niezauważalny przebiegnie wzgórzem. A serce człowieka znajdującego się: w domu, zmrozi strach od huku i drżenia ziemi. Czyż obraz ten nie przywodzi na myśl zdarzenia z „Alchemicznych godów Chrystiana Różokrzyża”, na samym początku opowiadania, gdy burza wstrząsam jego domkiem jak trzęsienie ziemi, a za nim staje wysłannik zapraszający go na alchemiczne gody? „Z Boga jestem zrodzony”, tak brzmi pierwsza część: potrójnej formuły wtajemniczenia klasycznych różokrzyżowców. Gdy to doświadczenie – bycie zrodzonym z Boga – stanie się udziałem człowieka jego stara natura zostaje wstrząśnięta aż po fundamenty. Kiedy poczuje on w sercu dotknięcie Ducha: którego jeszcze nie widzi, wie już, że jego życie ma swoje wielkie przeznaczenie i że leży przed nim nieogarniony cel. .Albowiem w swej prawdziwej istocie jest: on wizerunkiem Boga, Jego przeznaczeniem jest stać się tak doskonałym, jak doskonałym jest jego Ojciec w niebiosach, z którego się narodził.
Przed tym zadaniem musi drżeć, wszystko stare, — strachliwie przylegający do stoku lub uparcie trzymający się go domek naszego „ja”. Człowiek odczuwający burzę Ducha wie, że wszystkie dawne przyzwyczajenia i cele codzienne muszą zostać przewartościowane i podporządkowane jednemu, nowemu, wielkiemu celowi. I tak udaje się on na polowanie chciałby schwytać jednorożca.
Dziewicza dusza
Inna legenda głosi, że jednorożec jest rzadkim, drogocennym zwierzęciem. Niezliczeni myśliwi uganiają się za nim po lasach, by go schwytać; żaden jednak nie może go wytropić. Lecz gdy? nieskalana dziewica udaje się do, lasu’ i siada spokojnie pod drzewem on nadchodzi i dobrowolnie, kładzie głowę na jej kolanach. Oddaje się w jej ręce.
Legenda zostaje jeszcze dalej upiększona:
Tylko jeden Jedyny myśliwy pozostaje w związku z dziewczyną. Ściga on jednorożca z czterema psami, napędza go jednak dziewicy, której ten oddaje się dobrowolnie. Dusza ludzka łaknąca posiadania i szukająca wyłącznie własnej korzyści nigdy nie schwyta jednorożca — Ducha. Wielu podobnych myśliwych tropi gó1 bezskutecznie w lesie rzeczywistości. Jedynie nowa dusza, dusza, która stała się „niepokalaną dziewicą”, może kroki jednorożca skierować na siebie. Musi to być dusza uwolniona od wszelkich wpływów ziemskiej natury; która: nie oddaje się już żadnym doczesnym zainteresowaniom ani pasjom — jest więc dziewiczo czysta. Spokojnie siedzi ona w ciemnym lesie rzeczywistości. Wszystko, co stare, umarło, spójrz, oto wszystko stało się Nowe.
„W Jezusie Panu .umieramy” — brzmi druga część formuły wtajemniczenia klasycznych różokrzyżowców. I duszy, w której umarło wszystko, co stare oddaje się jednorożec dobrowolnie w ręce. Ponieważ wie, że do niej należy. Do nowej duszy napłynie Duch, jako nowa siła i porządek życiowy, tak że dusza i Duch staną się jednym. Gdy człowiek stanie się już bezstronny wobec wszelkich wpływów doczesnych, wolny od przymusu sympatii i antypatii, całkowicie obiektywny, wtedy zbliża się do niego jednorożec, Duch, i obchodzi z nim alchemiczne gody.
Maria, dziewica, przyjmuje Ducha Świętego. Tak też w średniowiecznych wyobrażeniach dziewica do której zbliża się jednorożec, daje się często rozpoznać jako Maria, a sam jednorożec przyrównywany jest do Chrystusa, Ducha poczynającego w niej nowe życie. W historii biblijnej nadejście Ducha Świętego i narodziny jej syna zwiastuje Marii anioł Gabriel, wysłannik Boga. Anioł Gabriel jest boską siłą, która uaktywnia się w odnowionej duszy człowieka i dostarcza mu mocnej nadziei, wręcz pewności że wstąpi weń Duch. Myśliwy z legendy o jednorożcu, pozostający w związku z dziewicą Marią i naganiający tu niej jednorożca, przedstawiany jest jako anioł Gabriel, a jego cztery psy jako cztery wielkie cnoty ludzkie: Prawda, Sprawiedliwość, Miłosierdzie i Pokój. Gdyż mm dusza stanie się na powrót dziewicza, musi przejść długą drogę przygotowań Człowiek powinien stanąć na czworokącie budowy i rozwijać cztery ważne właściwości:
1. Jednoznaczne ukierunkowanie, cnotę Prawdy;
2. Bezkonfliktowość, cnotę Pokoju;
3. Harmonię w zmienności działań, cnotę Sprawiedliwości;
4. Jedność grupową, cnotę Miłosierdzia.
Cała: jego Czterokrotna osobowość naturalna musi się dostroić do stawania się nowej duszy i do celu alchemicznych godów. Właśnie te cztery cechy naturalnej osobowości człowieka pod przewodnictwem pewności, że alchemiczne gody nastąpią, „naganiają” Ducha nowej duszy. Tak więc przedstawia legenda wszystkie warunki alchemicznych godów. Najważniejszym warunkiem, obejmującym pozostałe, jest warunek śmierci starej istoty człowieka „ja”. Tylko w ten sposób może się rozwinąć nowa, dziewicza dusza. Warunkami pomocniczymi są cztery transmutacje czterokrotnego ciała osobowości. Dokonują się one pod kierunkiem wypływającej z Ducha pewności, że praca się powiedzie: anioł Gabriel prowadzi swoje cztery psy. I tak powstaje z nowej duszy, transmutowanego ciała i Ducha nowa trójjednia. Jednorożec, boska Wola, oddaje się wtedy człowiekowi. Boska Wola bije z czoła człowieka na wprost, jak promień. Człowiek stał się jednym z Duchem. Jako człowiek- dusza-Duch, sam przedstawia teraz jednorożca. W niewzruszonej, „jednorożnej”, skierowanej ku prawom Ducha Woli pracuje on dla ludzkości. Spiralny róg, strumień wypływającej z niego boskiej Woli pokrywa się ze spiralnymi strumieniami kosmicznymi z Nadnatury. Człowiek przyjmuje je i wypromieniowuje na powrót. Narodził się on ponownie z Ducha Świętego, jak określa to trzecia część formuły wtajemniczenia klasycznych różokrzyżowców.
Trigonum Igneum
Jak powiedziano we wzmiankowej już książce Jana van Riickenborgha, jednorożec wraz z lwem i gołębiem tworzy Trigonum Igneum, Trójkąt Ducha w nowym człowieku. Wyobraża on umiejscowioną w głowie nową Wolę. Razem z lwem, boską Miłością, która działa w sercu, przynosi ludziom i ludzkości Pokój wykraczający ponad wszelki rozum. Jest to trzeci aspekt Trigonum Igneum, gołąb. Prowadzony nową, jednoznaczną Wolą i ożywiany nową, Wszechogarniającą Miłością, w nowym działaniu, wypełnia nowy człowiek swe wielkie zadanie, do którego został jako obraz Boga powołany. Według legendy, jeśli ktoś zje odrobinę roztartego tego na proszek rogu. jednorożca nie dozna już szkody od żadnego jadu ani też nie ulegnie żadnemu atakowi spowodowanemu zakłóceniem działalności komórek mózgowych. Tu także symbolicznie wyrażona jest prawda duchowa. Kto żyje z odnowionej Woli Ducha lub jest nią poruszony, a więc kto kosztuje rogu jednorożca, ten jest całkowicie dostrojony do budowy i wibracji nowego pola życiowego. Cóż mogłyby mu uczynić wszystkie trucizny wibracji ziemskiego pola życia? I czy ktoś, czyje myślenie i pragnienie rozpuściło się w czystych strumieniach Ducha i kto porusza się wraz z nimi spokojnie, będzie mógł jeszcze stać się ofiarą konwulsyjnych ataków kierującego się przeciw, Duchowi egocentryzmu?
Pentagram nr 17 (5/1992)
1. Głos duszy
2. Ciało i dusza w dzisiejszym świecie
3. Osobowość a mikrokosmos
4. Jednorożec
5. Armagedon a pokój na ziemi
6. Cierpienie i współczucie
7. Konkretne działenie
8. Wzrost
9. Szósty List Karla von Eckartshausena
https://www.czasopismopentagram.pl/index.php/site/katalog/21